Journal of Medical and Surgical Intensive Care Medicine 2011 , Vol 2, Issue 2
İç Hastalıkları Yoğun Bakım Ünitesinde Ventilator İlişkili Pnömoni İçin Risk Faktörlerinin Değerlendirilmesi
Emine Alp 1 , Kürşat Gündoğan 2 , Muhammet Güven 3 , Murat Sungur 3
1Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi, İnfeksiyon Hastalıklar Anabilim Dalı, Kayseri, Turkey
2Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları Anabilim Dalı, Yoğun Bakım Bilim Dalı, Kayseri, Türkiye
3Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları Anabilim Dalı Yoğun Bakım Bilim Dalı, Kayseri, Turkey
DOI : 10.5152/dcbybd.2011.08

Amaç: İç Hastalıklar Yoğun Bakım Ünite (İHYBÜ)’sinde ventilator ilişkili pnömoni (VİP) için risk faktörlerinin saptanması ve ventilator parametrelerinin VİP gelişimi üzerine etkisinin araştırılması amaçlandı.

Gereç ve Yöntemler: Bu çalışma 1 Ocak 2003-1 Nisan 2004 tarihleri arasında Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Gevher Nesibe Hastanesi İHYBÜ’sinde prospektif olarak yapıldı. İHYBÜ’sinde 16 yaş ve üzeri, 24 saatten fazla mekanik ventilatöre bağlı kalan ve yatışta akciğer enfeksiyonu olmayan hastalar çalışmaya alındı. Hastaların demografik özellikleri, VİP gelişimi için risk faktörleri ve ventilatör parametreleri (PEEP, ventilasyon modu, tidal volüm, FiO2, PEAK, Mean pressure, plato basıncı) kaydedildi. Ayrıca ventilatöre bağlanmadan önce hastanede yatış süresi, pnömoni gelişinceye kadar hastanede yatış süresi, toplam yoğun bakımda yatış süresi ve ventilatörden ayrılma süreleri kaydedildi.

Bulgular: Toplam 106 hasta çalışmaya dahil edildi ve 49 (%46.2)’unda VİP gelişti. VİP gelişimi için risk faktörleri incelendiğinde, tek değişkenli analizde, önceden sepsis  varlığı (OR=2.557 %95 CI=1.153-5.671 p=0.021), sedatif ilaç kullanımı (OR=2.876, %95 CI=1.168-7.075, p=0.021), trakeostomi açılması (0R=3.602, %95 CI=1.446-8.972, p=0.006), PIP (OR=0.946, %95 CI=0.898-0.997, p=0.036), aspirasyon sayısı (OR=1.778, %95 CI=1.238-2.552, p=0.002), enteral beslenme (OR=5.440, %95 CI=2.197-13.471, p=0.000) ve nazogastrik sonda takılması (OR=2.510, %95 CI=1.138-5.537, p=0.023) istatiksel olarak anlamlı bulundu. Çok değişkenli analizde ise önceden sepsis varlığı (OR=6.291, %95 CI=1.944-20.356, p=0.002), sedatif ilaç kullanımı (OR=3.719, %95 CI=1.109-12.476, p=0.033), aspirasyon sayısı (OR=2.107, %95 CI=1.313-3.381, p=0.002) ve enteral beslenme (OR=3.586, %95 CI=1.063-12.100, p=0.040) bağımsız risk faktörleri idi. Çok değişkenli analizde, ventilatör modlarının ve parametrelerinin VİP gelişimi üzerine etkisi izlenmedi. VİP gelişen hastalarda hastanede kalış süresi gelişmeyenlere göre daha fazla idi (p<0.05). Kaba mortalite oranı %81.6 idi. Ancak VİP gelişen ve gelişmeyen hastalar arasında mortalite açısından anlamlı fark yoktu (p>0.05). 

Sonuç: Sepsis, sedatif ilaç kullanımı, aspirasyon sayısı ve enteral beslenme VİP gelişimi için risk faktörü iken, ventilatör modlarının ve parametrelerinin VİP gelişimi üzerine etkisi izlenmedi. Gereksiz aspirasyon ve sedasyondan kaçınılması, başka bölgedeki enfeksiyonların hızlı tespiti ve tedavisi VİP gelişiminin önlenmesinde katkı sağlayacaktır.

Keywords : Ventilatör ilişkili pnömoni, mekanik ventilator, ventilatör parametreleri ve modları, risk faktörleri